نخستین گذرنامه آمریکایی با جنسیت ایکس (X) به دانا زییم، کهنه سرباز بیناجنسی نیروی دریایی ایالات متحده، که خود را نه زن و نه مرد میشناخت، داده شد.
از سال ۲۰۲۲، هر فرد آمریکایی میتواند برای چنین گذرنامهای درخواست دهد و ایالاتمتحده هم به فهرست کشورهایی نظیر کانادا، آلمان، استرالیا و هند که قبلا جنسیت سوم را در اسناد رسمی پذیرفته بودند، خواهد پیوست.
طیف گستردهای از ویژگیهای جنسیتی انسانی وجود دارد که از آنچه برای دو جنسیت مرد و زن رسمیت یافته است، فراتر میرود. در طول قرنها، نادیده گرفته شدن تفاوتهای جسمانی، هورمونی، روحی و روانی افراد در معرفی جنسیت آنها باعث شده است تا از افرادی که مجبور شدهاند هویت رسمی خود را تنها میان دو گزینه زن و مرد تعیین کنند، آمار مشخصی وجود نداشته باشد.
اجبار جامعه و قانون در قرار گرفتن اجباری در یکی از دو جنسیت زن و مرد پایین آمدن کیفیت زندگی افرادی که در این دو گروه نمیگنجند را باعث شده و در برخی موارد، فشارهای روانی و جسمی آنها را به سمت خودکشی کشانده است.
نخستین گذرنامه آمریکایی با جنسیت ایکس که به این کهنه سرباز داده شده، راه را برای دیگر موارد مشابه هموارتر کرده تا از قالب از پیش تعریفشده بیرون بیایند.
به گزارش رویترز، ماجرا از زمانی آغاز شد که دانا زییم ۶۳ ساله در سال ۲۰۱۵، هنگام پر کردن فرم گذرنامه خود بهجای علامت زدن یکی از دو گزینه F (مونث) یا M (مذکر) برای مشخص کردن جنسیت زن یا مرد، در فرم خود X نوشت و خود را بیناجنسی معرفی کرد.
دانا زییم که از ضمایر آنها/ایشان، (ضمایر خنثی جنسیتی) در زبان انگلیسی استفاده میکند، سرانجام پس از شش سال، روز چهارشنبه مدارک رسمی خود با جنسیت اکس را دریافت کرد.
Navy veteran Dana Zzyym became the first American to be issued a U.S. passport with an ‘X’ gender marker, designed to give non-binary, intersex and gender nonconforming people a designation other than male or female https://t.co/5AlV2rYvFV pic.twitter.com/aDQpcUpqNZ
— Reuters (@Reuters) October 28, 2021
به این ترتیب، با این اصلاح رویه بسیار مهم و تاریخی، از ابتدای سال ۲۰۲۲ همه آمریکاییها این امکان را دارند که برای دریافت گذرنامهای با جنسیت اکس اقدام کند.
این امر پس از آن صورت میگیرد که وزارت امروز خارجه ایالاتمتحده در ماه ژوئن اعلام کرد در حال تغییر الزامهای جنسیتی خود برای در برگیری جامعه دگرباشان جنسی است.
زییم که پس از اقدام برای تمدید گذرنامه خود در سال ۲۰۱۵ به دنبال دریافت گذرنامه بود، پس از اینکه یکی از دو گزینه مرد یا زن را انتخاب نکرد، از دریافت مدرک شناسایی محروم شده بود.
او با شکایت از وزارت امور خارجه ایالاتمتحده، تقاضای تغییر در سیاست این وزارتخانه را مطرح کرد تا امکان صدور گذرنامههای بیناجنسی را فراهم کنند.
در مدارکی که دادگاه منتشر کرده، مشخص شده است که زییم با ابهام در اندام جنسی متولد شده اما به عنوان یک پسر بزرگ شده و با وجود اینکه که تحت عملهای جراحی متعدد قرار گرفته، در نهایت نیز نتوانسته است کاملا به شکل یک مرد دربیاید.
زییم در جوانی، چند سالی در نیروی دریایی آمریکا بهعنوان یک مرد خدمت کرده است، اما زمانی که در دانشگاه کلرادو کار و تحصیل میکرد، خود را بیناجنسی معرفی بود.
رد درخواست زییم برای داشتن گذرنامهای با جنسیت اکس از سوی وزارت امور خارجه، موجب شد تا او نتواند به گردهمایی سازمان بینالمللی بیناجنسی در مکزیک سفر کند و همین امر باعث شد او از رویه تبعیضآمیز وزارت امور خارجه آمریکا شکایت کند.
به هر حال اکنون زییم نخستین آمریکایی است که گذرنامهای سه جنسیتی دارد. بسیاری این حرکت را در به رسمیت شناختن حقوق اشخاصی که خود را زن یا مرد نمیدانند، یک نقطه عطف میدانند.